رافائل بزرگترین کشتی تفریحی ایران با سرنوشتی همچون تایتانیک

بندر بوشهر یکی از شهرهای استان بوشهر و مرکز استان بوشهر از استان‌های جنوب غربی ایران است. این شهر از سمت شمال، غرب و جنوب به خلیج فارس محدود شده‌است. علاوه بر زیبایی‌های طبیعی، یکی از جاذبه‌های این استان مربوط به حادثه‌ای است که به نوعی با بوشهر مرتبط می‌شود و چگونگی ارتباط و جایگاه ایران رادر موقعیت‌های جهانی بیان می‌کند. با ما همراه باشید تا با کشتی ایتالیایی رافائل آشنا شوید که زمانی توسط ایران خریداری و در بندر بوشهر پهلو گرفت و ماندگار شد.

 درسال ۱۹۷۶ محمد رضا شاه دو کشتی توریستی به نام‌های رافائل و میکل آنژ را از ایتالیا به عنوان تسویه بدهی تسهیلاتی که سال‌ها قبل دولت ایران به ایتالیا پرداخت کرده بود و ایتالیایی‌ ها توانایی بازپرداخت آن را نداشتند، دریافت کرد.

این کشتی با ۶۰ متر پهنا و گنجایش ۱۸۰۰ مسافر، یک شهرک تفریحی تجملاتی بود؛ با ۶ استخر مخصوص کودکان و بزرگسالان و ۷۵۰ کابین به صورت سوییت‌‌های بزرگ و کوچک که حمام‌‌هایش با مرمرهای گران‌بهای ایتالیا پوشیده شده بود. رافائل بزرگ و با عظمت بود؛ یک کشتی با شکوه با همه امکانات تفریحی که در زمان خود نظیر نداشت؛ یک کشتی با سالن‌های سینما و تئاتر، زمین‌های ورزشی، استخر، هتل، تالارهای باشکوه، رستوران و ... . هیچ‌کدام از کشورهای پیشرفته‌ی آن زمان چنین کشتی را نداشتند. هدف از خرید رافائل این بود که در یکی از جزایر ایران مستقر شود و جاذبه‌ای برای جهانگردان خارجی، از جمله ثروتمندان کشورهای حاشیه خلیج ‌فارس باشد تا برای مدتی از امکانات تفریحی آن استفاده کنند.

رافائل ۱۸ آسانسور در طبقات مختلف داشت و ۳۰ سالن برای برگزاری جشن‌ها، میهمانی‌‌ها و اجرای نمایش‌‌ها و چند باشگاه ورزشی برای پرورش‌ اندام و برگزاری مسابقات در آن درنظر گرفته شده بود.

نام ها: كشتی رافائل یا كشتی رافائل بوشهر یا تایتانیک ایران

طول: متر۲۷۶

عرض: ۳۱ متر

سال ساخت: ۱۹۶۵

ساخته شده در ایتالیا

در كشتی رافائل ۸۵۰ خروجی رادیو تلفنی، ۶ استخر شنا، ۷۵۰ كابین، ۱۸ آسانسور، ۳۰ سالن اجتماعات، تالار نمایشی با ۵۰۰ صندلی و باشگاه‌های ژیمناستیک و پرورش اندام و... ساخته شده بود.

گفته شده روزی که رافائل از ایتالیا به سوی ایران حرکت کرد، مردم ایتالیا آن را با اشک بدرقه می‌کردند؛ چون کشورشان مثل ایران ثروتمند نبود و مجبور بودند کشتی را که خودشان ساخته بودند  به ایران بفروفشند.

رافائل در میان اشک و اندوه ایتالیا را ترک کرد و زیبا و خرامان به سوی ایران پیشرفت و همه در برابرزبیایی و شکوهش شگفت زده شده بودند. اما این دو خواهر زیبارو و پرجاه و جلال، هیچگاه نتوانستند منفعتی برای خطوط دریایی كشتیرانی ایتالیا به دست آورند؛ چرا كه با وجود استقبال زیادی كه از این دو كشتی می‌شد، هزینه‌های سنگین نگهداری آنها دیگر جایی را برای منفعت باقی نمی گذاشت؛ هر چند كسی نمی‌تواند این نكته را نادیده بگیرد كه ایتالیا با شهرتی كه بخاطر ساختن این دو كشتی در دنیا صاحب شده بود، تبلیغاتی خوبی را برای خودش ایجاد كرده بود.

سرانجام رافائل و میکلانژ به ایران رسیدند. میکلانژ را به بندرعباس و رافائل را به بوشهر فرستادند. حالا دیگر رافائل مال ایران بود و خیلی ها برای دیدینش به بوشهر می‌آمدند تا مدتی را هرچند کوتاه در این کشتی بگذرانند. جشن‌های زیادی در تالارهای رافائل برگزار می‌شد. رافائل در آن زمان همتا نداشت. البته میکلانژ هم همراه رافائل به ایران آمد، امابه هیچ عنوان با رافائل قابل قیاس نبود. 

به نظر می‌رسید ایران معامله‌ی خوبی با ایتالیایی‌ها كرده است. رافائل در سال ۱۹۶۵ تا ۹۰ میلیون دلار قیمت گذاری شده بود، اما ایتالیا از سرناچاری و اجبار و شرایط بحرانی اقتصادی، ده سال بعد رافائل و میكلانژ را كه حدود ۴۵ میلیون دلار قیمت واقعی داشتند، هر كدام به مبلغ دو میلیون دلار به ایران فروخت! با اینكه گفته می‌شود دلالان ایرانی - ایتالیایی هم در این معامله عجیب نقش خود را برای ارزان خریدن این كشتی خوب ایفا كردند، اما ایتالیایی‌ها قول كمک ومساعدت مالی زیادی از شاه ایران برای عبور ازبحران مالی گرفتند. هنوز هم ایتالیایی‌ها دولت و مسئولان آن دوره را به خاطر این معامله‌ی عجیب مسخره می كنند. در واقع برنده‌ی واقعی این معامله ایرانی‌ها بودند كه این دو جواهر اقیانوس پیما را به بهترین قیمت از خطوط بین المللی بیرون كشیدند و از آن ایران كردند. این دو خواهر زیبا در بهار سال ۱۳۵۶ قدم به آب‌های گرم خلیج فارس گذاشتند و به محض ورود از یكدیگر جدا شدند.

در جنگ ایران با عراق رافائل هدف موشک‌های عراقی قرار گرفت و اگرچه قابل تعمیر بود، اما اقدامی برای نجاتش انجام نشد. تمام تجهیزات و امکانات کشتی در حد امکان باز شد، بطوریکه سیستم مخابراتی داخل کشتی در پایگاه دریایی بوشهر بعنوان یک تلفن داخلی مورد استفاده قرار گرفت. (تا سال ۱۳۸۴ این سیستم فعال بود و اغلب منازل مسکونی در پایگاه با این خط با هم یا با خارج پایگاه ارتباط داشتند.)

این کشتی در دوران دفاع مقدس به عنوان یکی از مناطق احتمالی بمباران توسط عراق اعلام شد. به همین دلیل توسط یدک کش ۱۰۰۰ متر در کنار ساحل جابجا شد اما توسط یکی از موشک‌ها مورد اصابت قرار گرفت و بعدها به زیر آب رفت.

رافائل كاملا در اعماق خلیج فارس غرق شد و آن گاه مورد هجوم عده‌ای ازغواصان محلی قرار گرفت. عده‌ای از این افراد كه از گنجینه‌های درون كشتی خبر داشتند، آثار گران‌بها و هنری كه هنوز در كابین‌ها و سالن اجتماعات و رستوران‌های كشتی باقی مانده بود را به یغما بردند. به این ترتیب كشتی اقیانوس پیمای رافائل بیشتر از هفت سال نتوانست در كنار سواحل جنوبی ایران دوام بیاورد و خیلی زود به افسانه‌ای غریب تبدیل شد.